Przepyszne, słynne na całym świecie dania, optymizm i otwartość mieszkańców oraz bogata historia sprawiają, że Włochy to jeden z częściej wybieranych kierunków turystycznych. Na popularność tego kraju wpływa również ciekawy krajobraz – niezwykle długa linia brzegowa oraz malownicze łańcuchy górskie, dzięki którym usatysfakcjonowani będą zarówno wielbiciele aktywnego wypoczynku, jak i relaksowania się w promieniach słońca przy akompaniamencie szumu fal. Nie zawiodą się również miłośnicy wycieczek objazdowych, gdyż Italia obfituje w niewielkie, urocze miasteczka, z których każde ma coś ciekawego do zaoferowania. Warto również pamiętać, że przez długi czas Włochy podzielone były na kilka drobniejszych księstw i królestw, a proces zjednoczenia zakończył się w 1859 roku, czyli niewiele ponad sto pięćdziesiąt lat temu. W związku z tym w zależności od obranego kierunku, regiony północne i południowe różnią się od siebie nie tylko pogodą, ale też architekturą oraz obyczajami. Zróżnicowany będzie również język, gdyż we Włoszech nie jest niczym niezwykłym, że nawet mieszkańcy położonych w niewielkiej odległości miasteczek porozumiewać mogą się dialektami, które wyraźnie będą się od siebie różnić. Rozbieżności są jeszcze większe, jeżeli chodzi o regiony – nawet językowi laicy słyszeli pewnie o dialekcie neapolitańskim czy kalabryjskim, które dla niewprawnego ucha (oraz sporej części przyjezdnych z północnej części Włoch) niczym nie przypominają mowy Dantego. Ciekawostką jest również fakt, że mieszkańcy Sardynii posługują się odrębnym językiem sardyńskim, w którym spotyka się wiele zapożyczeń z łaciny, greki, katalońskiego oraz arabskiego. Italia to bez wątpienia kraj kontrastów, przez co wielu turystów uważa go za tak atrakcyjne miejsce na świecie. Jak zatem zaplanować wycieczkę do Włoch i co warto zwiedzić, by przeżyć niezapomnianą przygodę i cieszyć się wymarzonymi wakacjami?
Kraj pięknych kontrastów
Decydując się na włoskie wakacje, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę czas, jaki chcemy poświęcić na urlop, oraz preferowany sposób spędzania czasu. W Italii nie brakuje zarówno ekskluzywnych kurortów, jak i malowniczych, nadmorskich miejscowości niezwykle popularnych wśród turystów. Amatorzy wylegiwania się na plaży mają doprawdy w czym wybierać, gdyż Półwysep Apeniński opływany jest przez trzy morza – Adriatyk od wschodu, Morze Jońskie od południa i Morze Tyrreńskie od zachodu (każde z nich jest z kolei częścią Morza Śródziemnego). Niezwykle popularne są we Włoszech balneary, czyli wydzielona część strzeżonej plaży z kawiarnią i barem, oraz leżakami i parasolami. W wielu miejscach łóżko na plaży wynająć można zarówno na jeden dzień, jak i tydzień, bądź nawet cały sezon. Niemal każda nadmorska miejscowość pochwalić może się też lungomare, czyli położoną wzdłuż morza promenadą, idealną na poranne przebieżki bądź popołudniowe spacery. Planując wypoczynek w mieście, należy z kolei pamiętać, że właściwie każde z włoskich miast to prawdziwe dzieło sztuki – od Rzymu, gdzie pozostałości Cesarstwa ma każdym kroku przeplatają się z nowoczesną zabudową, a nikogo nie dziwią tysiącletnie ruiny oddzielone barierką od zatłoczonej, pełnej samochodów ulicy, poprzez głośny i hałaśliwy Neapol, aż po pełną uroku Florencję i romantyczną Wenecję. Należy również pamiętać, że we Włoszech niemal każde miasteczko czy wioska kryje w sobie pełne uroku, kamienne uliczki, wartą uwagi architekturę czy ciekawe zabytki. Z kolei miłośnicy szaleństw na stoku ściągają do Włoch głównie zimą, kiedy w pełni cieszyć się można zjazdami na trasach, z których widoki zapierają dech w piersiach. Do dyspozycji turystów są zarówno szlaki w słynnych Alpach, jak i niemniej zachwycających Apeninach i Dolomitach. Włochy to kraj pełen niesamowitych kontrastów, w związku z czym każdy turysta bez trudu znajdzie coś dla siebie. Dodatkową atrakcję stanowi ogromne bogactwo kulturowe, ponieważ Italia przez wieki stanowiła ojczyznę dla wszelkiej maści artystów – zarówno Włochów z urodzenia, jak i przybyszów, zainspirowanych urokiem krajobrazów i magiczną atmosferą panującą na południu Europy. Wszystko to sprawia, że Włochy od lat cieszą się ogromnym powodzeniem wśród turystów, a każdy zwiedzający z pewnością znajdzie coś dla siebie. Które miejsca warto jednak polecić pragnącym na własne oczy zobaczyć skarby Italii, lecz niezdecydowanym, w którą część Półwyspu się udać?
Urok Wiecznego Miasta
Jednym z najbardziej godnych polecenia miast jest z całą pewnością Rzym – wszak mówi się, że to właśnie tam prowadzą wszystkie drogi. Majestatyczne ruiny, malownicze ulice oraz kościoły pełne obrazów autorstwa najwybitniejszych mistrzów (z których wiele jest autorstwa samego Caravaggia) sprawiają, że do Wiecznego Miasta co roku ściągają tłumy turystów. W niewielkiej odległości od miasta znajdują się dwa lotniska (głównego portu lotniczego Fiumicino oraz mniejszego Ciampino, obecnie obsługującego głównie loty oferowane przez tanie linie, takie jak Ryanair czy Wizz Air), dzięki czemu stolica Włoch doskonale skomunikowana jest z resztą Europy. W mieście nie brak również miejsc oferujących noclegi – od pięciogwiazdkowych, zapewniających najwyższy poziom obsługi hoteli, po przytulne pensjonaty i hostele, w których ceny rozpoczynają się już od kilkunastu euro za noc. Warto szukać tych położonych w centrum, co oszczędzi długich porannych spacerów czy powrotów późną nocą. Trzeba również pamiętać, że Rzym oferuje przyjezdnym tyle atrakcji, że na zwiedzanie dobrze jest zarezerwować sobie co najmniej kilka dni. Zwiedzanie jednodniowe może zostawić pewien niedosyt, jednak z całą pewnością sprawi, że będzie chciało się tam wrócić jak najszybciej.
Rzymskie wakacje, czyli co zobaczyć?
Planując trasy spacerowe, warto zaopatrzyć się w wygodne buty, ponieważ większość rzymskich ulic pokryta jest kostką brukową, która pod koniec dnia może dać się we znaki turystom w gumowych klapkach. Nie brak również wzniesień – wszak nie bez powodu Rzym nazywany jest również Miastem na Siedmiu Wzgórzach. Stolica Włoch pochwalić może się również dobrze rozwiniętym transportem publicznym – do dyspozycji mieszkańcy i turyści mają zarówno autobusy i tramwaje, jak i trzy linie metra. Jednak spędzając czas w centrum miasta, warto postawić na piesze wycieczki. Jednym z aspektów wpływających na magiczną atmosferę Rzymu jest bowiem fakt, że niemal na każdym rogu natknąć można się na prawdziwy cud sztuki architektonicznej, a zwiedzanie na piechotę jest według znawców najlepszym sposobem na to, by poznać atmosferę miasta. Stolica Italii obfituje w zabytki, a do najsławniejszych należy z pewnością Koloseum. Amfiteatr wzniesiony został między siedemdziesiątym a osiemdziesiątym rokiem naszej ery i przez niemal pięćset lat był areną organizowanych ku uciesze ludu igrzysk. W historii Koloseum nie brak również kart splamionych krwią – urządzano tam bowiem zarówno walki gladiatorów, jak i egzekucje skazańców. Według tradycji jest to również jedno z miejsc mordów przeprowadzanych na pierwszych chrześcijanach (o czym mówi na przykład znana niemal wszystkim powieść Quo Vadis autorstwa Henryka Sienkiewicza), jednak dużo dowodów wskazuje, że stracenia wyznawców Chrystusa odbywały się raczej w położonym na Wzgórzu Watykańskim Cyrku Nerona. Dziś Koloseum to zachwycający relikt przeszłości, a także jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Włoch. Niedaleko znajduje się Forum Romanum, czyli najstarszy plac miejski i główny ośrodek życia publicznego w starożytnym Rzymie. Do dziś zachowały się tam między innymi ruiny Świątyni Saturna, której historia sięga przełomu VI i V wieku przed naszą erą. Forum Romanum otoczone jest sześcioma z siedmiu wzgórz rzymskich, z których każde zasługuje na uwagę. Na położonym nieopodal Kapitolu mieszczą się słynne Muzea Kapitolińskie, w których podziwiać można między innymi rzeźbę Wilczycy kapitolińskiej, będącą jednym z symboli miasta. Niedaleko leży Plac Wenecki, na którym wybudowano Ołtarz Ojczyzny, czyli monumentalny pomnik poświęcony Wiktorowi Emanuelowi II. Budowla w stylu neoklasycystycznym wykonana jest z białego marmuru, w związku z czym przez niektórych nazywana jest również Maszyną do Pisania lub Tortem Weselnym. Via del Corso łączy Ołtarz Ojczyzny z jednym z najsłynniejszych rzymskich placów, czyli Piazza del Popolo. Równie dużym zainteresowaniem wśród zwiedzających cieszą się także malownicze Piazza Navona i Campo dei Fiori. Będąc w Rzymie, nie sposób ominąć również Fontanny di Trevi, przez wielu uważaną za najpiękniejszą fontannę świata. Amatorów włoskiego szyku skusić z kolei może położona nieopodal Schodów Hiszpańskich Via Condotti, gdzie swoje luksusowe butiki mają niemal wszyscy liczący się w świecie mody projektanci. Z kolei miłośnikom niespiesznych spacerów polecić można nieco spokojniejsze Zatybrze – położoną po zachodniej stronie Tybru (oraz niedaleko Watykanu) dzielnicę, pełną zacisznych, zacienionych alejek i urokliwych knajpek.
Malownicza Toskania
Jednym z regionów cieszących się największą renomą wśród turystów jest bez wątpienia położona w środkowej części Półwyspu Apenińskiego Toskania. Region znany jest zarówno z pełnych zabytków miast, takich jak Florencja (będąca równocześnie stolicą regionu) czy Piza, jak i niemniej urokliwych, mniejszych miasteczek. To właśnie tutaj usytuowany jest również Chianti, czyli rejon słynący z uprawy winorośli i produkcji wysokiej jakości win. Ponieważ teren obfituje we wzgórza, planując zwiedzanie, warto rozważyć wypożyczenie samochodu. Wybierając się w te strony, nie można przeoczyć wyżej wspominanej już Florencji, której początki sięgają czasów Etrusków. W czasach Średniowiecza Republika Florencka była jedną z najbardziej liczących się ośrodków, a samo miasto zaliczane było do jednego z największych w Europie. To właśnie tam urodził się i działał wybitny poeta, filozof i polityk Dante Alighieri, twórca Boskiej Komedii, która dała podwaliny stworzeniu języka włoskiego w takiej formie, w jakiej jest obecnie znany. W XVI wieku miasto pod rządami Medyceuszy przeżyło ponowny rozkwit zarówno gospodarczy, jak i kulturalny (działali w nim między innymi Michał Anioł i Leonardo da Vinci). Dziś miasto znane jest przede wszystkim ze względu na swoje zabytki, wśród których najbardziej znane są bez wątpienia Katedra Matki Boskiej Kwietnej, Baptysterium Jana Chrzciciela czy kościół Santa Maria Novella. Godne uwagi są również rozliczne pałace, wybudowane przez prominentne florenckie rodziny w czasach świetności miasta. Turystyczną atrakcją jest również położony na rzece Arno Ponte Vecchio, znany także jako Most Złotników, gdzie od XVI wieku mieszczą się warsztaty jubilerskie.
Urokliwe sąsiedztwo, czyli wycieczka do Umbrii
Toskania znana jest również z innych, równie pełnych zabytków miast, takich jak Arezzo, Siena czy Piza. To właśnie w tej ostatniej znajduje się słynne Campo dei Miracoli, czyli Pole cudów, skupiające cztery arcydzieła architektury średniowiecznej. Należą do nich katedra, baptysterium, cmentarz oraz dzwonnica, znana lepiej jako Krzywa Wieża. Na uwagę zasługują również mniejsze, niemniej urokliwe miejscowości, na przykład pełne kamiennych wież San Gimignano czy rozpoznawalna ze względu na wydobycie soli kamiennej i alabastru Volterra. Bezpośrednio z Toskanią graniczy Umbria. Ten górzysty, zielony teren wymieniany jest przez wielu jako jeden z najpiękniejszych w Italii. Stolicą regionu jest Perugia, tętniąca życiem głównie ze względu na licznie zamieszkujących miasto studentów. Miasto słynie z dwóch bardzo dobrych uczelni – Uniwersytetu w Perugii, będących jednym z najstarszych w kraju, oraz Uniwersytetu dla cudzoziemców, do którego tłumnie ściągają młodzi ludzie z całej Europy. Godne uwagi są również zabytkowe miasteczka takie jak Asyż, Gubbio czy Spoleto, gdzie mieści się nie tylko piękna katedra, ale i zapierający dech w piersiach most, spinający dwa brzegi położonej nieopodal miasta przepaści. W pamięć zapada również niepowtarzalny, pełen zieleni krajobraz Umbrii. Z powodu licznie porastającej teren roślinności oraz gai oliwnych, region ten zwany jest również „zielonymi płucami Włoch”.
Tajemnicza i romantyczna Wenecja
Decydując się na wizytę na północy kraju, nie sposób przeoczyć jedynej w swoim rodzaju Wenecji, do której co roku ściągają zarówno wielbiciele sztuki, jak i zakochane pary. Początki miasta sięgają V wieku naszej ery, a Republika Wenecka znana jest jako najdłużej istniejąca republika w historii. Znajdująca się wokół miasta Laguna Wenecka wpisana jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na specyfikę ukształtowania krajobrazu oraz nieustanną możliwość podtopień, większość miasta wyłączona jest z ruchu samochodowego. Podróże odbywa się na piechotę lub drogą wodną. Wenecja słynie z rozbudowanego systemu kanałów i mostów, a mieszkańcy poruszają się zazwyczaj wodnymi tramwajami zwanymi vaporetto. Dużą atrakcją dla turystów są również bardziej kameralne (oraz kosztowniejsze) gondole. Część miasta znajduje się na stałym lądzie, niektóre dzielnice jednak położone są na wyspach, takich jak Murano, Lido czy Burano. Ze względu na niepowtarzalny klimat oraz architekturę, Wenecja jest jednym z cieszących się największym zainteresowaniem ośrodków turystycznych w Europie. Dużą popularnością cieszy się między innymi karnawał wenecki, a wyszukane, bogato zdobione i ręcznie robione maski kupić można bezpośrednio u zajmujących się ich wyrabianiem artystów. Do najsłynniejszych zabytków miasta należą Plac św. Marka i położona przy nim Bazylika, również pod wezwaniem świętego (będącego równocześnie patronem miasta), Pałac Dożów i most Rialto. Wzrok przykuwają również liczne kościoły i pałace. Z kolei miłośnikom muzyki znany jest zapewne fakt, że to właśnie tutaj narodziła się i rozkwitła opera, a samo miasto przez długi czas cieszyło się mianem operowej stolicy Europy. Ważnym punktem na mapie jest zatem Teatro La Fenice, najsłynniejszy wenecki teatr operowy.
Wakacje nad morzem, czyli czarujące nadmorskie miasteczka
Wybierając się do Włoch, wielbiciele nadmorskich miejscowości mają doprawdy w czym wybierać. Od malowniczych, położonych na północnym zachodzie Cinque Terre w rejonie Liguria, poprzez uwielbiane przez turystów Wybrzeże Amalfi, uważane za najpiękniejsze wybrzeże w kraju, a przez wielu również i w Europie, aż po miasteczka leżące nad Morzem Tyrreńskim na Sycylii. Na szczególną uwagę zasługuje również Apulia, mogąca pochwalić się najdłuższą ze wszystkich włoskich regionów linią brzegową. Stolica regionu. Bari, jest jednym z ważniejszych ośrodków kulturowych południowej Italii. Będąc w pobliżu, warto odwiedzić również Trani, w którym znajduje się niezwykła katedra romańska położona tuż nad morzem. Do innych atrakcji zaliczają się port, nieopodal którego mieści się wiele klimatycznych knajpek i restauracji, oraz położony tuż nad wodą park, pełen zieleni, kwiatowych rabat i palm. Niezwykle malowniczo prezentuje się również Polignano a Mare, mała miejscowość słynąca z rozlicznych grot oraz niewielkiej, otoczonej skałami plaży. Chętnie odwiedzane przez turystów jest również wysunięte na południe Lecce, uznawane za jedno z najpiękniejszych miast regionu. Zwane jest również „Florencją południa” ze względu na duże nagromadzenie zabytków oraz przykuwającą wzrok architekturę. Szczególnie warte uwagi są barokowe pałace i kościoły, a także piękne plaże.